“The Tipton Three, Kuifje in Kaboel of Nescio in Tipton.” – Open Doek Fimfestival Turnhout

De overspannen ondervraging- en bewakingstechnieken van de Amerikaanse militaire inlichtingendiensten geven vaart aan het slapstickkarakter van de film.
Van huis uit zijn de Amerikaanse Neocons – zonen of nazaten van intellectuelen (linkse trotskisten en gevluchte joden) uit Midden Europa – permanente aanhangers van de maakbaarheidsidealen, ook in de Amerikaanse gevangenissen en oorlogsvoering.

September 2001.  Asif Iqbal’s moeder uit Tipton, Birmingham, Engeland heeft een bruid voor haar zoon gevonden. Tot dan had hij alleen maar domme dingen gedaan. Papa woont rijkelijk in Pakistan en de aanstaande verblijft in een dorpje niet ver van Faisalabad. Enkele dagen later vertrekt Asif zelf om zijn toekomstige te ontmoeten. Zijn vrienden Ruhel, Shafiq en Monir reizen hem achterna. Ze spreken enkel Bengali en Engels en dwalen door Pakistan als in een morsige road movie.
Zoals katholieke toeristen met een beperkt budget op weg naar Santiago de Compostella wel eens aankloppen om gastvrijheid bij kloosters en abdijen, logeert het stel in moskeeën waar ze de militante donderpreken met gespitste oren aanhoren. In Karachi logeren ze in zo’n moskee waar de Imam zijn toehoorders aanspoort hulp te gaan bieden aan de geloofsbroeders in Afghanistan die problemen hebben met de grote satan. De vrijwilligers mogen gratis mee de bus op naar de Taliban broederschap.
Een boeiend avontuur dat chaotisch wordt verteld tussen koortsaanvallen en diarrhea,  trekt hen wel aan. De aanstaande bruid  verdwijnt blijkbaar voor een tijdje naar de achtergrond.
Eens in Kaboel belanden ze middenin het offensief van de geloofsgenoten van de Noordelijke Alliantie tegen de Taliban. Ze verwarren aanvankelijk Amerikaanse bombardementen met spectaculair vuurwerk.
Het slapstick gehalte van de film versukkelt wat, wanneer het groepje ‘strijders’ waarmee ze richting Pakistan proberen terug te keren, omsingeld wordt door de geloofsgenoten van de Noordelijke Alliantie.

Het sfeertje van vier Kuifjes in Kaboel wordt grimmiger wanneer ze ook te slapen worden geleid in een kloof waarrond gewapende moslims van een andere belangengroep hen bewaken. Voor hen is het gelukkig geen nachtrust in een massagraf, zoals voor hun vriend Monir. Van hem wordt nooit nog iets vernomen, vermoedelijk gedumpt in een kuil voor afgemaakte Talibanstrijders. In containers wordt het transport geregeld. Maar in de stalen drukpannen ontbreekt het aan lucht. Pas wanneer drie kwart van de gevangenen bijna dood is schieten de begeleiders een reeks luchtgaten in de gestoofde container.
Onze drie kleine kuifjes verzeilen in precaire omstandigheden in een gevangenis van de Noordelijke Alliantie waar ze gered worden door Amerikaanse ondervragers aan wie ze laten weten uit de buurt van Birmingham afkomstig te zijn.
Ze zien eindelijk licht aan het einde van de toch wel vervelende avonturentunnel.
Maar geen nood, hun Amerikaanse taalgenoten hebben een andere verklaring voor de aanwezigheid van het trio uit Tipton in Afghanistan. Zij hechten weinig geloof aan het verhaaltje van een uit de hand gelopen vrijgezellentrip aan de vooravond van wat een trouwfeest moest worden in stijl. Het jeugdige stel twintigers mag meespelen in een slepende nachtmerrie, geregisseeerd door de heren uit “ The Land of the Free ”.
Ze worden afgevoerd naar Guantanamo, de Amerikaanse basis op Cuba waar de wetten van de US niet kunnen gelden volgens Bush en zijn volgelingen.
De overspannen ondervraging- en bewakingstechnieken van de Amerikaanse militaire inlichtingendiensten geven nieuwe vaart aan het slapstickkarakter van de film.
Van huis uit zijn de Amerikaanse Neocons – zonen of nazaten van intellectuelen (linkse trotskisten en gevluchte joden) uit Midden Europa – permanente aanhangers van de maakbaarheidsidealen, ook in de Amerikaanse gevangenissen en oorlogsvoering.

Jef Lambrecht, De Zwarte Wieg, Irak, Nazi’s en neoconservatieven http://www.janvanduppen.be/?p=125

Het effect van hun inspanningen is doorgaans weinig bemoedigend. Ofwel worden de verdachten krankzinnig – en dan heb je er ook niets meer aan – ofwel worden ze moslimfundamentalist en spelen ze verder de levende martelaren voor het geloof in de Ene en Ware, de Erbarmer en Barmhartige. Het is bijna aandoenlijk om zien hoe idioot de Bush administratie zich manifest populair probeert te maken in de rest van de wereld terwijl haar inspanningen steeds negatiever worden geapprecieerd. Of is het toch zo dat de Amerikaanse buitenlandse politiek – ook onder de aanvallige Dr. Rice – beheerst blijft door het adagium dat chaos en destabilisering elders een nadeel oplevert voor de vijanden en dus een voordeel voor de VS?

Essentieel in de hele Amerikaanse ideologische huishouding is het geleuter over “the Good, the Bad and The Ugly “, over God en de Satan, waar ze erg nauw sporen met de fundamentalistische imams. De Neocons en hun soortgenoten van een Ander Geloof lijden aan een merkwaardige parallel in hun naïeve kijk op de versimpelde wereld om hen heen.
Dat leidt tot een scenario waarbij oorlogvoeren, niet alleen vanuit de lucht, herleid wordt tot een reeks protocollen die in alle omstandigheden dienen gevolgd te worden. In gevangenissen worden dit gedetailleerde voorschriften over hoe gevaarlijke verdachten dienen behandeld te worden, waarbij anonimiseren, uniformeren, depriveren van iedere vorm van uniciteit, van individualiteit het hoogste goed lijkt te zijn.
Dat hiermee de conventie van Genève én iedere internationale en Amerikaanse wetgeving fors met de voeten wordt getreden, spreekt voor zich. Dat de talloze geheime CIA vluchten boven en gevangenissen in Europa daar een onderdeel van zijn, is overduidelijk. Onze stoute BuZa minister, Karel De Gucht, liet zich met graagte en gretigheid om de tuin leiden door het samenvallen van Guy’s diasteem en Mireilles hamsterwangetjes in de charmes van Condoleeza Rice die hem zonder moeite kon overtuigen dat dit helemaal niet zo was!
De Bush administratie en haar verlichte – eens zo linkse – geesten blijken vlijtig verder te weven aan het grote Big Brother netwerk dat ieder afwijkend denken en handelen registreert en afstraft. We hoeven zelfs geen chip te laten inplanten, we dragen vrijwillig én met fierheid het mobieltje dat ons eender waar kan laten traceren voor schunnig taalgebruik, creatief ondernemerschap met of zonder toegelaten geweldpleging of politiek gekonkel.

Mensen worden runderen met een eervol digitaal oormerk.

In de film blijkt ook de socialistische hoeder van het goede leven, Tony Blair – nu wat verweesd na het politieke verscheiden van zijn grote vriend Silvio Berlusconi, presidente-operaio, voorzitter-abeider – briljant uit de hoek te komen in zijn slaafse houding tegenover de Grote Inspirator van over de plas.
Je zou bijna compassie krijgen met de Amerikaanse soldaten die betaald worden om te vechten, zich te vervelen, te naaien en te pijnigen in een scenario waarbij ieder verstandig mens zich in een deuk lacht.
De verschrikkelijk gevaarlijke gevangenen die ze moeten bewaken en ondervragen, blijken doorgaans van niets te weten, verzinnen maar wat en bidden veel, heel veel. Ze leren zelfs de Koran te lezen of te reciteren. Overigens een handige vorm van gymnastiek als je niet of nauwelijks je cel als een volière uitmag om de benen te strekken. Twee jaar lang heeft het Tipton Trio deze vernederingen en folteringen moeten ondergaan, eer de dure inlichtingendiensten doorhadden wat voor kuifjes ze in hun vangnetten hadden gestrikt. Een van hen - door Amerikaanse ondervragers manifest ‘herkend’ op een video uit 2000 waar Kapitein Osama Haddock van de moslimfundamentalisten aan openbare waarzeggerij deed - bleek ondanks zijn ultieme bekentenissen, in de werkelijkheid van toen te pendelen tussen Engelse rechtbanken en politieburelen in Tipton wegens diefstal en baldadig gedrag.
Eens terug in Engeland is het trio van Tipton een rechtszaak begonnen tegen Rumsfeld en de Bushadministratie omdat ze zonder enige vorm van proces en zonder aanklacht 2 jaar werden opgesloten, mishandeld en ondervraagd.
Maar, de jongens zelf, intussen wat ouder en vooral wijzer met gepaste weelderige baarden hebben zichzelf en vooral hun geloof (terug- ) gevonden.

En Asif? Die is goed en wel volgens de traditie en met veel stijl getrouwd in Pakistan met het meisje dat al die jaren op hem heeft moeten wachten. Zijn vrienden waren erbij, als geldopvangende getuigen.

De Kuifjes waren ook als getuigen aanwezig in Utopolis bij de slotvoorstelling van Open Doek te Turnhout, in feestkledij. Behalve Monir, die was er niet meer bij. “ De ouders van Monir wonen in mijn straat. Ik voel mij soms schuldig als ik hen tegenkom. Ze lijden er enorm onder”, aldus Asif  in De Morgen van 29/4/2006.

Jongens waren we – maar aardige jongens. Al zeg ik ‘t zelf. We zijn nu veel wijzer, stakkerig wijs zijn we, behalve Bavink, die mal geworden is. Wat hebben we al niet willen opknappen. We zouden hun wel eens laten zien hoe ‘t moest.  (Nescio, Titaantjes, Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam)