Sex & the City in Beijing – Open Doek Filmfestival

Een mooi spel van spiegelend lijden in een uitzichtloze pose vol verveling tegen de achtergrond van Zhong Quo, het rijk van het Midden, eeuwig in beweging, nooit in verandering. In de 56 jaar sinds de uitroeping van de nieuwe dynastie van de Rode Keizers lijkt er nauwelijks iets wezenlijks veranderd, behoudens tsunami’s van menselijk leed. Enkele honderden families van rode rijke mandarijnen beheersen met geduld en volharding het maatschappelijke leven van Zhong Quo, zoals het was, is en nog een tijdje blijven zal, wachtend op een nieuwe tsunami van opgebouwde spanningen en dialectische tegenstellingen.

Vier gemenopauzeerde Chinese ‘dames’ van rijke rode families komen voor het Lentefeest samen in het prachtige oude huis van Niuniu, redactrice van een modemagazine. Niuniu heeft in de mails van haar zo vaak op zakenreis verkerende echtgenoot een erotische brief gevonden die afkomstig moet zijn van één van haar drie dierbaarste vriendinnen. Ze wil absoluut weten wie aan de hengel van haar man is blijven haken en daartoe organiseert ze in haar prachtige huis met binnenkoer in een laatste hutong van Beijing een etentje en ‘gezellig samenzijn’ voor het Lentefeest.
De dames van Absolutely Fabulous uit Beijing brengen met hun genagelde klauwen beeldig kippenpootjes in chrisantenblaadjes naar de mond, slurpen drank uit bloemenglazen, spelen mahong en de verliezer is verplicht tot in de goorste details over haar seksleven te vertellen.
Ze genieten van de spanning die de gastvrouw serveert, ze glijden melancholisch langs de herinneringen uit hun revolutionaire jeugd waar ze op zolder de collectie Maomania van de gastvrouw bewonderen. De plastiek pins van de Grote Roerganger waren populairder dan de blikken versies. De ouderlijke bibliotheek verbergt onder het stof nog erotische verhalen die de Grote Proletarische Culturele Revolutie overleefd hebben. De ideologische auto da fe blijkt dan toch niet bij alle partijbonzen even ingrijpende gevolgen gehad te hebben.

Jung Chang weet het nog zo aangrijpend te formuleren in haar “Wilde Zwanen”. Haar vader is politieke commissaris van de provincie Szechuang wanneer ze hem op een nacht in de wasbak van de keuken zijn antieke gekalligrafeerde poëzie en literatuurbundels ziet verbranden – wegens het bezit en het lezen ervan als klein- of grootburgerlijke cultuuruitingen strafbar worden gesteld door Mao’s adepten!

De vier dames in Eeuwige Beweging worden gespeeld door BC’s, bekende Chinezen: de gastvrouw is in het ware leven een beroemde uitgeefster en schrijfster, haar moeder in de film die met een grote waardigheid de rol van keukenhulp en klusjesvrouw voor haar succesvolle dochter waarneemt, is de persoonlijke tolk Engels van de Grote Voorzitter geweest. Ze zal hem ongetwijfeld erg persoonlijk gekend hebben, zoals de geplogenheden aan het hof van de Rode Keizer werden onthuld in “Het privé-leven van Mao. Onthuld door zijn lijfarts Li Zhisui".  De bisexuele hysterica wordt gespeeld door componiste en zangeres Liu Sola, de ware bloem is in het echte leven filmster Li Qinqin, terwijl immobiliënmakelaar Madame Ye wordt gespeeld door Ping Yanni, de dochter van een vroegere minister van staat uit de Rode Hofhouding.
De film heeft in de Volksrepubliek behoorlijke schokken veroorzaakt, vooral omdat de vrouwen hier over sex en mannen en het ware leven praten zonder een blad voor de mond te nemen en daardoor het mannelijke privilege doorbroken hebben.
Ronduit hilarisch wordt het wanneer de tv uitzending van het Lente feest opent met het koor van het Rode Leger in gala uniform “Hoe trots zijn wij niet Chinees te zijn…” met daarna het lied “China, China, boven alles!” door een vedette met een enorme reeks schoolmeisjes als backing vocals, halfnaakt met een rood plastiek driehoekje voor de lentegevoelige lichaamsdelen. Het had iets van de ‘Wiener Sängerknaben’ in een homoclub en ‘Schulmädchen aus Tirol’.
Fascinerend is de manier waarop deze dames een Chinese versie van ‘Sex&the City’ spelen tegen de achtergrond van een grauw verleden waar de kookmoeder na de feestelijkheden de resten revolutionair rood uit de nog kale boomtakken peutert. Letterlijk zegt één van hen: “Gelukkig zijn de grauwe tijden weer voorbij!” terwijl op de achtergrond een grammofoonplaat met revolutionaire melancholie uit hun geprivilegieerde jeugd speelt.

De finale ontknoping – aan de telefoon weet de verkeerspolitie ’s ochtends te melden dat haar echtgenoot op zakenreis is verongelukt in zijn auto met een 18 jarige deerne aan het stuur – is een mooi spel van spiegelend lijden in een uitzichtloze pose vol verveling tegen de achtergrond van Zhong Quo, het rijk van het Midden, eeuwig in beweging, nooit in verandering. In de 56 jaar sinds de uitroeping van de nieuwe dynastie van de Rode Keizers lijkt er nauwelijks iets wezenlijks veranderd, behoudens tsunami’s van menselijk leed. Enkele honderden families van rode rijke mandarijnen beheersen met geduld en volharding het maatschappelijke leven van Zhong Quo, zoals het was, is en nog een tijdje blijven zal, wachtend op een nieuwe tsunami van opgebouwde spanningen en dialectische tegenstellingen.