Rik Van Cauwelaert, ?Ils nous ont pris la Flandre? Waals socialisme en Belgische illusies. Van Jules Destr?e tot Elio Di Rupo – Pelckmans 2012

In augustus 2012 was het honderd jaar geleden dat de Waalse socialistische politicus Jules Destr?e zijn fameuze open brief aan Albert I: Sire, (...) Vous r?gnez sur deux peuples. Il y a en Belgique, des Wallons et des Flamands?; il n’y a pas de Belges.

In deze uitgave wordt deze brief vertaald door Marc Vanfraechem, voorafgegaan door een uitgebreide analyse en commentaar van Rik Van Cauwelaert.

Samengevat stelt Rik Van Cauwelaert via een omweg dat Vlaanderen de afbraak van Belgi? niet en nooit gewild heeft, maar dat Walloni? de (verdere) opbouw altijd heeft geboycot, door zijn eigen regio te laten vervallen tot een ru?ne, om de schuld hiervan de opbouwers te verwijten. Ze hadden beter hun geld in Walloni? gestopt, want Vlaanderen zou wel welvarend worden door de kracht van het Vlaamse boerenverstand en de gulzige werklust van de kleine burgerman. (...)
Door zijn initiatief, historische schets en vertaling van ?de brief? (door Marc Vanfraechem), heeft Rik Van Cauwelaert een schande ten dele uitgewist. Een aanrader is het zeker. Niet enkel voor wie de geschiedenis genegen is, maar ook voor de huidige economen, politici, moraalridders van links en rechts, en ja zelfs de vaste badgasten van de cultuur. Want om wat vandaag gebeurt te begrijpen, moet men het verleden kennen, om de toekomst te kunnen uitzetten, terwijl men al afbrekend opbouwt. Rik Van Cauwelaert heeft niet de eerste, maar wel een veel belangrijker steen hiertoe gelegd. (Guido Lauwaert)

9. De Waalse beweging, die nooit een nationalistische inslag had maar van bij de aanvang anti-Vlaams en zeker antiflamingantisch was, heeft altijd een erg dubbelzinnige verhouding gehad met de socialistische partij. Dat is tot op vandaag het geval. Meestal als hun partij in de oppositie zit, trekken de Waalse socialisten de regionalistische kaart en worden, zoals bij de oprichting van de MPW, de oude strijdkreten van Jules Destr?e opgediept.

Eenmaal in de nationale regering, gaat de partij – en zeker na de scheiding van BSP en PSB in twee afzonderlijke partijen – telkens op een haast stalinistische wijze, de unitaire toer op. Onder Elio Di Rupo, als onbetwiste PS-aanvoerder, is dat niet anders.

11. In 1921 schreef koning Albert I in een brief aan zijn dochter Marie-Jos?: ? De troon wordt alleen nog ondersteund door de socialisten, die nationaal zijn georganiseerd en bijgevolg voorstander van de Belgische eenheid, en etatistisch ingesteld. Dat zijn de drie voorwaarden die de solidariteit met de monarchie in de hand werken.? (...)

Om de rentabiliteit van de Waalse steenkoolmijnen op peil te houden moest op een gegeven? moment de activiteit van de Limburgse mijnen worden teruggeschroefd – met werkloosheid in Limburg tot gevolg. Omgekeerd was van solidariteit minder sprake. Toen gepoogd werd de kinderbijslag op nationale schaal te organiseren publiceerde de Waalse socialist en latere minister Leon-Elie Trocklet, zoon van de Luikse volksvertegenwoordiger Leon Trocklet, een studie waarin hij de organisatie van de kinderbijslag op provinciaal niveau aankaartte. Omdat, zo werd gesteld, het uitstervende Walloni? weigerde om nog te betalen voor de grote gezinnen in Vlaanderen, Dat standpunt werd in 1938 openlijk beleden door het congres van de Waalse socialisten.