Door een spijtige vergissing in de verkeerde zaal van Utopolis terecht gekomen en in plaats van ‘Children of men’ van Alfonso Cuaron: 2,5 uur lang een verfilming van Süskinds Parfum mogen aanschouwen. En ach, het werd 20 jaar geleden door menig competent lezer en criticus aanbevolen als een knap boek en ik moet er ooit stukken uit geproefd hebben, al was het me niet echt bijgebleven, wellicht omdat ik in die tijd nog teveel afscheid aan het nemen was, van de wapenen en andere ondeugdelijke praatjes, die bij nader toezien toch de basis vormden voor Patrick Süskinds ‘Parfum’.

Dus doorstond ik deze film tot het bittere einde.

Doorstaan wegens een eindeloos beeldorgasme ter compensatie van zoveel verloren geuren.

Bitter door de Reichiaanse fabels die Süskind de lezer en producer Eighinger met regisseur Tykwer de toeschouwer aansmeerde.

Het leek wel de theorieën van de oude socialistische psychopatholoog Wilhelm Reich, revisited. En dat meer dan een halve eeuw na datum.

Want in den beginne was immers het orgasme. Reichs ‘orgonentheorie’ claimde menselijk geluk door het herstellen van de energiebalans met de kosmos. Hij ontwierp er zelfs accumulatoren voor waarbij de essence werd geconcentreerd die eenieder een goed orgasme zou kunnen bezorgen. Volgens Reich hing goed voelen en geluk samen met op tijd en stond een optimaal orgasme, dank zij een shot van zijn orgonenconcentraat. Wanneer Reich reeds in 1927 de collegae psychoanalytici deelachtig maakte aan zijn ontdekking en op die manier ongewild de richting aangaf voor de latere stralende toekomst van de psychofarmaca, keerden de Freudianen hem de rug toe. Zij begrepen toen reeds dat de meesterlijke kunst er niet in bestond een oplossing te vinden, maar wel te blijven zoeken, in, met en rondom de patiënt.

Maar Wilhelm Reich liet zich niet afschrikken door de naijverige collegae en vertrok naar de Verenigde Staten waar hij na dertig jaar megalomane therapieën en paranoà?de onderzoeken ten onder ging in een Amerikaanse gevangenis.

Hij had de link gelegd tussen seksualiteitsbeleving en gedrag, ook groepsgedrag en zag een parallel tussen de klassenstrijd voor een communistische maatschappij en de bevrijdingskracht van zijn orgone-theorie.
Süskind ziet de parallel in de geuren, de ultieme olfactorische bevrediging van de oudste limbische systemen in onze hersenen.

Als metafoor kan dit natuurlijk tellen. Hoe manipuleer je een massa mensen via geuren, via beelden, via orgone-medicijnen? En hoe krijg je mensen zover dat ze je daarin gelukzalig volgen?

Ook Michel Houellebecq die in zijn werk op zoek gaat naar een ultieme toekomst voor menselijk geluk en bijaldien voor de  hele mensheid, loopt zich vast in de emotieloosheid, de finale en eindeloze of uitzichtloze bevrediging.

En daar vergissen ze zich. Onze tijdsbeleving is van die aard dat we ons bekennen tot het heen en weer, het op en neer, het ritme van de zon en de maan, de bipolariteit van water, enzovoort enzoverder.

Bijgevolg is er geen hoop op ultiem noch blijvend, en is een vergelijkbaar streven een maakbaarheidsillusie.

In 'Voorbij Goed en Kwaad' schrijft Friedrich Nietzsche: '?In de mens zijn schepsel en schepper verenigd.” En hij raadt zijn medemensen dan ook aan 'zo te leven dat je wenst steeds opnieuw te leven.' Nietzsche legt in 'De Vrolijke Wetenschap' met grote vaardigheid de vinger op de wonde: '?Wanneer jullie je eigen lijden zelfs geen uur op je wilt laten drukken en aanhoudend alle mogelijke ongeluk reeds lang van tevoren voor zijn, wanneer jullie leed en onlust in het algemeen ervaren als slecht, verfoeilijk, vernietigingsaardig, als smet op het bestaan, welnu: dan hebben jullie de religie van de behaaglijkheid in jullie hart. Ach, hoe weinig weten jullie van het geluk van de mens, jullie behaaglijken want het geluk en het ongeluk zijn tweelingen die samen opgroeien ofwel, zoals bij jullie, samen klein blijven.'?