René Magritte '? Léon Spilliaert '? Henri Moore

Het is een fascinerende ervaring om de eye- opener van Roberto Calasso in 'De literatuur en de goden' steeds vaker te herkennen op de meest onverwachte '? maar ook verborgen op zeer verwachte '? plaatsen. Calasso herkent de invloed van Lautréamont – Isidore Ducase met zijn Chants de Maldoror op de literatuur van de XIX de eeuw en illustreert dit aan de hand van Stéphane Mallarmé: ' Si les dieux ne font rien d'inconvenant, c'est alors qu'ils ne sont plus dieux du tout. '. Calasso trekt de parallel met de mythologische teksten uit het Sanskriet die zich bekennen tot een vergelijkbare interpretatie van de wereld: goden en drogbeelden verdringen elkaar op het podium met gelijke rechten. Geen enkele theologische macht is nog in staat ze in de hand te houden en de orde te bewaren.
Een ongemakkelijke waarheid, een ongemakkelijke werkelijkheid, de werkelijkheid achter de werkelijkheid. Kortom 'Niets is wat het lijkt', of met Ovidius:  Nil homini certum – Niets is voor een mens zeker.

René Magritte (1889 '? 1967) Boijmans Van Beuningen Rotterdam
Bijna veertig jaar na zijn grote retrospectieve presentatie in Museum Boijmans Van Beuningen (1967) loopt een nieuwe tentoonstelling 'Voici Magritte' met voor het eerst enkele belangrijke schilderijen samen met een keuze uit zijn werken op papier: tot 3 december 2006.
Op de tentoonstelling wordt veel aandacht besteed aan Magrittes collagetechnieken waarbij deze geà?nterpreteerd worden als de aankondiging '?van een radicale scheuring in de wijze van voorstellen, vergelijkbaar met grootse veranderingen in de muziekgeschiedenis zoals bijvoorbeeld bij Strawinsky. '?
Merkwaardig was de coverillustratie van Magritte voor 'Chants de Maldoror' van diezelfde Isidore Ducasse: een boomstam in de vorm van een vrouwenlichaam dat herleid werd tot voor velen primordiale geslachtskenmerken. Spijtig is dan wel dat belangrijk werk van Isidore Ducasse '? le comte de Lautréaumont wel in het bezit is van Boijmans '? Van Beuningen maar niet te zien is tijdens 'Voici Magritte', hoewel de website de bezoeker attent maakt op deze buitenkans naast een en ander van Salvador Dali. http://www.maldoror.org/ – http://www.dali-ducasse.com/.

Léon Spilliaert (1881 '? 1946) Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Brussel

De schitterende tentoonstelling 'Léon Spilliaert, een vrije geest' in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België was ook een eye-opener, maar dit keer van een absoluut topniveau: schitterende presentatie van een ongelooflijke reeks meesterwerken met een boeiende audiogids en een beklijvende inleiding, waar Spilliaert door Maeterlinck getypeerd wordt als de schilder van de werkelijkheid achter de werkelijkheid en waar ook hier Isidore Ducasse met zijn 'Chants de Maldoror' op de proppen komt. De catalogus bij Ludion is een prachtboek waar op een heel andere manier over het werk en de persoon van Spilliaert wordt geschreven dan 'als wees tussen de stoel van het symbolisme en het expressionisme gevallen'.
Spilliaert hoort helemaal niet thuis tussen die kunststromingen, hij is die stoelen ver overstegen. Hij is er namelijk in geslaagd die andere werkelijkheid te vatten, ongemakkelijk, dat wel, maar met een grote integriteit en een fenomenaal respect voor de ander. De nacht gaf hem de kans te zien waarvoor overdag onze ogen door het licht verblind worden. Zijn zelfportretten in spiegelbeelden boden hem en vandaag ons een blik in de ziel van de ander.
Of zoals Roberto Calasso het omschreef: '?In Mallarmés appartement bevond zich een Venetiaanse spiegel, een soort talisman. Daarin voelde hij zich wegzinken gedurende het proces dat hem 'de Duisternis in had gesleept, wanhopig en eindeloos'. De spiegel weerkaatste inmiddels niet langer diegene die erin keek en zijn spiegelbeeld bestudeerde.'?(p.82) '?Achter de wankele coulissen van wat zich ' werkelijkheid ' laat noemen, komen de stemmen in opstand. Als niemand naar ze luistert, maken ze zich meester van de kleren van de eerste de beste die langskomt en bestormen ze het toneel, met alle desastreuze gevolgen vandien. Wat geen gehoor vindt, is per definitie gewelddadig.'?(p.131) '? Als kennis niet wordt ontdekt maar verzonnen (Nietzsche), houdt dat in dat de verbeelding daar een belangrijke rol bij speelt. Nietzsche durft zelfs te beweren dat het intellect juist in het verbeelden zijn voornaamste vermogens ontplooit.('?) Met één klap kende Nietzsche de kunst een hoofdrol toe bij het doorgeven van kennis. Kennis en verbeelding waren niet langer tegenstanders maar bondgenoten.'?(p.133) http://www.expo-spilliaert.be
Laat ons ziende blind zijn! Ons voelen, ons ruiken, ons horen, ons denken zal er wel bij varen. Laat ons elkaar in de blinde ogen kijken,  zodat ieder van jullie ook zichzelf kan zien,  wanneer je de oogleden sluit,  een negatief beeld tegen een bloedige achtergrond,
van al wie voor ons kwam en al wie na ons zal zijn.