Judith en Holofernes
Voor wie geilt op Roma als kunststad is het Barberini museum een boeiende tip, zeker wanneer het ooit gerestaureerd zal zijn, wegens nu nog veel zalen gesloten.
De mooiste stukken hangen bij elkaar in één kabinet met een fenomenaal plafond.
Dé verrassing voor mij was een niet al te groot schilderij van Guido Cagnazzi, La Maddalena Svenuta waarover omzeggens nergens informatie te vinden was, noch in de Museumshop, noch op internet.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924955/
Zelden een barok schilderij gezien dat zo'n erotische intensiteit uitstraalt, al is de Maddelena in katzwijm wellicht niet bedoeld als het resultaat van een genotsvolle illusie.
Maar het lijkt er onmiskenbaar op.
Er hangt ook Caravaggio's versie van Judith die Holofernes onthoofdt.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924953/
Duidelijk gemaakt vanuit het mannelijke standpunt, wat het boek Judith van de Bijbel er ook over moge beweren. Caravaggio’s Judith lijkt hier wel een ‘nine to five’- job te volvoeren, met de nodige tegenzin en afstandelijkheid.
Ik kende de versie van Artemisia Gentileschi, de beroemdste vrouwelijke barokschilder, uit Capodimonte te Napels. Rauw en blauw en deskundig slacht zij de generaal die haar begeerd en/of beheerd heeft.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924947/in/photostream/
Haar ‘Judith in actie’ '? en wellicht meer nog die in het Uffizi te Firenze waar de weerstand van de doorzopen en bevredigde Holofernes nog niet helemaal gebroken lijkt '? is veel meer geëngageerd in haar slachtwerk.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924943/in/photostream/
Na het hak- en snijwerk spoeden Judith en haar meid zich in het halfduister weg naar de bevende en biddende Joden in de door Holofernes’ troepen belegerde stad Bethulia.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924950/in/photostream/
Deze beide onthoofdingen van Holofernes werden vanuit een vrouwelijk standpunt benaderd. Artemisia heeft hier een diep doorvoelde ervaring weergegeven. Van haar is geweten dat zij als tiener zelf door haar schildermeester verkracht werd.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/355924952/in/photostream/
Judith Herzber, Winters Bethulië
De bomen zo geschikt om wandelend gedachten in te hangen
waren vanochtend uitgeknipt en op een schoon wit vel geplakt.
Ik kan de vorm van sommige wel dromen en wist zo
waar ik was; het struikgewas werd opgelicht door sneeuw
alsof het zomer was. De zon scheen maar te laag het was zo wit
en ik zo rood van binnen en ook vol rook, een mist
om mijn bedoeling te verhullen. Mijn voetstappen de eerste
in de verse sneeuw als van een stroper of een overloper.
Ik ben Judith en heb net Holofernes’ nek gezoend
en heel gelaten, ik doe niet meer mee.
Ook Goya heeft zich in Judith en Holofernes vastgebeten:
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/356762862/
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/356762864/
Een prachtige symbolistische variant van Franz von Stuck, nog voor de daad.
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/356762865/in/photostream/
Bartolomeo Manfredi’s gedreven Judith:
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/356762866/in/photostream/
En hoe Gustav Klimt haar superieure tevredenheid nadien heeft vereeuwigd:
http://www.flickr.com/photos/59276281@N00/356762867/in/photostream/
Jorge Semprun heeft de Judith-Holofernes schilderij van Artemesia Gentileschi verwerkt in een prachtig verhaal waarmee hij een afscheid schrijft van de Spaanse burgeroorlog:
‘Twintig jaar en een dag’
http://www.janvanduppen.be/?p=141