‘Äkta människor – Real Humans – Echte Mensen’ , seizoen 2

 

 

 

 

 

‘Echte Mensen’ spiegelt een maatschappij van vandaag met SF allures. Menselijke robots – hubots waarvan voortdurend meer op mensen gelijkende generaties op de markt komen – blijken zeer bruikbaar voor moeilijke, vervelende, vuile en andere taken die echte mensen liever niet uitvoeren.

Gelijkheid

De reeks ontwikkelt spannend en realistisch met verschillende verhaallijnen rond een gefrustreerd arbeidersgezin en een betere middenklasse familie. Het wordt zeer herkenbaar door de realistische angsten van arbeiders die op het werk plaats moeten maken voor de hubots, voor echte mensen die hun partners inruilen voor jonge en gewillige hubots. Relationele spanningen, een puberende zoon en opa, problemen op het advokatenkantoor van de moeder leiden de kijker naar controversiële reflecties over denkpatronen. De moeder is bereid om als advocaat op te treden in een zaak van gelijke rechten voor hubots.

En daar omheen draait de hele tv-reeks: hoe behandel je wezens die gelijkend en toch anders zijn, die in de nieuwste versies eigen wensen en verlangens hebben, die zich niet meer tevreden stellen met een dienende functie. Wat is het onderscheid tussen wij en zij? Wie bepaalt dat en hoe ga je ermee om?

Vrijheid

Doorheen het verhaal dwaalt een groep ‘vrije’ hubots – die geen eigenaar meer hebben en die beschikken over een klooncode. Ze zeggen te zoeken naar vrijheid, gelijkheid en broederlijke erkenning. Zij kruisen geregeld het pad van de echte mensen en zijn nauwelijks nog te onderscheiden. Zeker zij die eigenschappen van hubots en echte mensen in zich verenigen: een bijzonder spannend gegeven voor de Zweedse staatsveiligheid die ook door hen geïnfiltreerd werd.

Maar de boeiendste uitdaging van ‘Real Humans’ is de voortdurende vraag hoe je om kan gaan met wie anders is dan de leden van je eigen gemeenschap. Laat je die ‘andere’ toe, stel je die gelijk of bewaar je onderscheid en afstand om ‘echte mensen’ af te schermen. Of beoordeel je iedere situatie, persoon, hubot anders naar gelang behoefte en aanbod? ‘Real Humans’ stelt de kijker vragen over hoe mensen omgingen met slaven, krijgsgevangenen, menselijke oorlogsbuit. Hoe gaan echte mensen vandaag om met migranten uit andere culturen, met een ander geloof, huidskleur, gewoonte, met allochtonen, illegalen, asielzoekers.

Broederlijkheid

Bestaande morele en sociale concepten blijken niet goed te werken en vooral moeilijk op iedereen toepasbaar ondanks het beleden religieuze en filosofische gelijkheidsprincipe. Het uitgangspunt van gelijkheid en broederlijkheid kan niet zonder meer veralgemeend worden. De kerkgemeenschap van een lesbische dominee wijst haar gastvrijheid af voor de vrije hubots als ‘mensengelijken’. De belevingswereld van de vrije hubots en hun referentiekader blijft verschillend van die van echte mensen. Ook zij blijken steevast vanuit hun eigen ideaalbeeld de anderen te benaderen.

De appreciatie van de ander wordt aangeleverd door en voor degene die waarneemt, en niet vanuit het object van de waarneming.

In het eerste seizoen bereidt ‘Real Humans’ de kijker voor op de stelling dat wie beroep wil doen op gelijke rechten en gelijke behandeling dit moet verdienen. Voor wat hoort wat. Alleszins een interessante denkpiste en materiaal zat voor nieuwe afleveringen.

Nature – Nurture

In Seizoen 2  zijn  de Hubots niet meer weg te denken uit de samenleving. Mimi is nu een volwaardig lid van de familie Engman, maar worstelt met haar identiteit: hoort ze bij de hubots of bij de mensen? Advocate Inger Engman raakt verwikkeld in hachelijke rechtszaken die hubotrechten onderzoeken, terwijl een groep vrijgevochten hubots uit is op totale emancipatie. Wanneer mensen bovendien beginnen met het vervaardigen van hun eigen kopieën, rijst de vraag wat het eigenlijk nog echt betekent ‘mens’ te zijn.

Ondertussen verspreidt zich een agressief softwarevirus dat hubots onbeheersbaar en gewelddadig maakt…

Het blijft fascinerend om de problemen die in deze ‘Echte mensen’ series worden behandeld in en met ‘hubots’ te toetsen aan de omgang met vreemden, nieuwkomers, andersgelovigen, immigranten en zogenaamde asielzoekers in een samenleving. Zeker wanner deze ‘vreemden’ van elders komen, anders geprogrammeerd lijken, geweld niet schuwen en de maatschappij willen overnemen.

In de rechtszaak ten gronde over de juridische positie van twee menselijk gekloonde en programmatisch ‘bevrijde hubots’ beweert hun advocate Inger Engman zelfs dat de gangbare definitie van wie een ‘mens’ is en dus ook juridisch als dusdanig moet beschouwd worden, begrepen kan worden als racisme!

Gaat het om erfelijke en fysiologische – nature – kenmerken of eerder om opvoedkundige, culturele – nurture – elementen die een gemeenschap bepalend acht om iemand tot deel van de gemeenschap te accepteren, met gelijke rechten en gelijke plichten.

Angst om door te gaan?

Het tweede seizoen ontbreekt het aan durf om in die denkpiste door te gaan.

Boeiend, mooi en soms zelfs spannend, dat wel.

Maar het open einde vraagt, zeker met de toevloed aan ‘anders geprogrammeerde mensen’ – niet alleen in Zweden – om een vervolg waarin dit thema wordt uitgeplozen.

Edoch STV 1 liet weten dat  ‘Serien är slut – Programmet går inte längre att se i SVT Play‘ de serie is afgesloten. De voorbereidingen van het derde seizoen zouden stil liggen wegens problemen met financiering?

In November 2014, Lundström said in an interview with Festival Court Métrange, “We have planned for a third season, we have written a whole outline and some scripts, but right now it’s in a decision making (sic) if it’s going to happen or not, because we have problem to fund the budget money. In a couple of weeks, maximum a month, we know, but I’m sorry to say, I’m not very optimistic.”

Althans tot de activiteiten van de bevrijde en anders geprogrammeerde ‘hubots’ verder doorgedrongen zijn in de Zweedse samenleving.

vrt deredactie.be blog: Over Echte Mensen en anderen