Leo Pleysier, Heel de tijd.

Uitg. De Bezige Bij 2018

38. Weg die bommen, godverdommen! zo galmde het in het jaar 1983 in de straten van Brussel. En wat een succes, nu al, met zulk een opkomst! zo zegden de honderdduizenden demonstranten tegen elkaar – maar ondertussen feliciteerden ze vooral toch zichzelf toen. Jullie slogans klinken pathetisch, zo repliceerden sommigen dan. Jamaar, zo antwoordden weer anderen daarop, een betoging is altijd pathetisch en het is al goed dat de burger af en toe de straat op komt en vanaf de kasseien van zich laat horen, zowel in Brussel als in Londen als in Berlijn.

39. En toch zo’n triestig beeld dat dat is, de aanblik van die puinruimende Duitse vrouwen die de bombardementen en de straatgevechten dan wel overleefd hadden, maar die daarna zonder pardon door een peloton Russische soldaten verkracht werden, de soldaten stonden in de gang hun beurt af te wachten, en kijk eens, nu staan diezelfde vrouwen daar samen in een lange rij die doorloopt tot boven op de steenhoop, ze vormen een levende transportband voor het recupereren van de bakstenen en het afvoeren van het puin, zo armetierig, zo ellendig.

124. Volgens mij is van Pieter Bruegels beroemd schilderij Jagers in de sneeuw de titel verkeerd. Want dat zijn geen drie jagers die daar door het sneeuwlandschap lopen, nee, dat zijn drie blinden. De jagers in de sneeuw zijn blinden in de sneeuw. Alle drie zijn ze blind geworden van het spierwit van het landschap dat ze doorkruisen. Sneeuwblind zijn ze. En dat is dan ook de reden waarom we hun gezichten niet te zien krijgen. Bruegel toont alleen hun massieve schouders, hun ruggen en hun geblokte zij- en achterkanten. De stokken en de speren die de drie mannen met zich meedragen, dienen niet om het wild op te jagen en te doden, welnee, jachtwapens zijn dat helemaal niet, het zijn blindenstokken waarmee ze hun pad aftasten naar de hindernissen die ze op hun parcours willen ontwijken. En ook de honden die de mannen vergezellen zijn geen jachthonden maar wel blindengeleidehonden die hun meesters met zachte dwang de goede kant op proberen te sturen.