Almudena Grandes, De patiënten van dokter García.

Uitg’ Signatuur / Bruna 2018

Een indrukwekkende roman over het einde van de Spaanse Republiek en de decennia van stille samenwerking tussen de oude nazi-solidariteit en de ontsnappingsroutes naar Argentinië, tot wederzijds voordeel van de Franquisten, het Vaticaan en de Spaanse katholieke kerk. 

Waalse, Brusselse en Vlaamse nazi-adepten komen ook aan bod. 

Een gelaagd verhaal over decennia van angst, moed, hoop en wanhoop door de houding van de grote westerse democratieën die in hun strijd tegen het Sovjet socialisme tot veel samenwerking  bereid waren met de Franco aanhangers. 

Een uitgebreide toelichting bij de pakkende documentaire ‘The Silence Of Others’

107. Pilar Primo de Rivera, die haar hele leven zal blijven herhalen dat dienen de taak is van de vrouw. Maar door het gewapende conflict krijgt de vrouwenafdeling een zodanig belang dat het een aanleiding vormt voor een congres waar afgevaardigden uit alle provincies in de franquistische zone naartoe komen. De enige uitzondering vormt het nationale bestuur van Madrid onder voorzitterschap van Pilar zelf, de eerste, laatste en enige Nationale Leidster. Haar rechterhand is Marichu de la Mora in de functie van Nationaal Secretaris. Slechts één trede lager neemt Clara Stauffer, Hoofd Pers en Propaganda, de derde plaats in de overkoepelende organisatie in.

Het zijn geen van drieën doorsneevrouwen. Pilar is de jongste dochter van generaal Miguel Primo de Rivera – tussen 1923 en 1930 leider van een militaire dictatuur – en de lievelingszus van de Grote Afwezige*, José Antonio, de oprichter van de Falange die na zijn executie in de gevangenis van Alicante op 20 november 1936 tot martelaar van de Cruzada* werd verklaard. Marichu, als enige van de drie getrouwd, is de kleindochter van don Antonio Maura, voorman van behoudend Spanje en tussen 1903 en 1922 premier van vijf regeringen onder leiding van de Conservatieve Partij. Vergeleken met de aristocratische families van haar twee kameraden is Clara’s burgerlijke afkomst weinig roemvol, maar haar achtergrond zal van cruciaal belang worden voor de bloei van hun partij en vooral voor de belangen van het franquistische leger.

Clara, of Clarita zoals iedereen haar blijft noemen, ook al wordt ze dit jaar drieëndertig, is een dochter van Konrad Stauffer en Julia Loewe. Haar vader is een gerenommeerd meester-bierbrouwer uit Neurenberg die aan het eind van de negentiende eeuw door de familie Mahou wordt aangesteld als directeur van de moderne brouwerij, sinds 1891 in bedrijf in de calle Amaniel. Haar moeder, een Madrileense die de nationaliteit van haar ouders nooit zal opgeven, behoort tot een van de vooraanstaande families die de pijlers vormen van de Duitse economische invloed in Spanje. Net als haar oudere zus Julia wordt Clarita in Madrid geboren, in haar geval in 1904, maar ze groeit op in Duitsland en in 1937, op de dag van Driekoningen, bezit ze alleen de Duitse nationaliteit.

Dat ze buitenlandse is, vormt geen beletsel voor haar briljante carrière in het piepkleine wereldje van de Spaanse vrouwensport in die tijd, waar ze evenzeer uitblinkt in zwemmen als in skiën. Het schaadt ook haar politieke carrière niet. Hoe paradoxaal het ook is, ze is zeker niet de enige met een buitenlandse achternaam, want ook Marjorie Munden, Carmen Werner en Josefina Veglison zijn camisas viejas, vrouwen die vanaf het allereerste begin lid zijn van de ultranationalistische Spaanse Falange. In tegendeel, haar nationaliteit maakt haar zelfs al snel tot een sleutelfiguur in de betrekkingen tus- sen de regering in Burgos en het Derde Rijk. Clara, in Spanje franquiste en in Duitsland nazi, heeft een vooruitziende blik

874. Hij durfde niet te zeggen dat hij gelijk had, dat het het lot van ballingen was om maar één datum te weten, die van de dag dat ze hun land verlieten, nooit die van hun terug- keer, maar hij merkte dat zijn zoon dat al wist. 

877. Bij verandering van weer doen littekens pijn.

• Antonio Maura was de grootvader van Jorge Semprún y Maura