CHERNOBYL

Ondanks de eeuwige herfst in de beelden over het latere Tsjernobyl en het voor mij storend gebruik van het Engels als spreektaal in deze indrukwekkende reeks, blijft dit een knappe serie als illustratie van hoe een socialistische staatsstructuur werkt onder de dictatuur van het proletariaat of onder een al te strikte bedrijfshiërarchie zoals bij de Fukushima ramp in Japan. 

Dezelfde truuken van de foor spelen een rol bij de Chinese Wuhan Covid 19 crisis die zich intussen wel over de hele wereld heeft verspreid. 

‘Wij bevinden ons in de Sovjet-Unie allemaal op gevaarlijk terrein omwille van onze geheimen en onze leugens. Het definieert ons in feite. Als de waarheid kwetst, blijven we liegen tot we ze vergeten zijn. Maar ze is er nog steeds. Met elke leugen hebben we een schuld te vereffenen aan de waarheid. En vroeg of laat wordt die schuld ingelost. Zo ontplofte de RBMK reactor. Door leugens.’  Valery Aleksejevitsj Legasov 

https://skepp.be/nl/wat-er-chernobyl-gebeurt-niet-wat-er-tsjernobyl-gebeurde

https://www.standaard.be/cnt/dmf20200419_04927411

Op Canvas zit ook de reportage van Jan Balliauw In de ban van Tsjernobyl, die erin geslaagd is in de eerste aflevering met vier protagonisten van destijds te spreken.  Hij maakte daarbij een indrukwekkend interview met de oude partijchef van de kerncentrale, Sergei Parasjin, die de fouten van toen haarfijn bevestigde en erkende als onderdeel van het Sovjet systeem: ‘”Parasjin is heel berouwvol”, vertelt Jan Balliauw. “Hij is zich heel erg bewust van de fouten die er toen gemaakt zijn.” Na de ramp in Tsjernobyl kwam de communicatie vanuit Moskou maar heel traag op gang. De bevolking werd niet of nauwelijks geïnformeerd over de gevaren van radioactieve straling en radioactieve deeltjes die in de lucht terechtkwamen na de ontploffing. 

Chernobyl vertelt het verhaal van de rampzalige ontploffing in de kerncentrale van Tsjernobyl en de race tegen de tijd om mensen te redden en erger te voorkomen. Ontdek de volledige reeks nu online. Lees meer

De HBO-reeks over de kernramp in Tsjernobyl (26 april 1986) werd vorig jaar alom geprezen in de internationale pers. De reeks won ook talrijke prijzen, waaronder een Golden Globe en een Daytime Emmy voor beste reeks.

Chernobyl vertelt in vijf afleveringen het verhaal van de ontploffing in de kerncentrale in toenmalige Sovjetrepubliek Oekraïne, de rampzalige gevolgen ervan voor de omgeving en de omwonenden, en de race tegen de tijd van brandweer en technici om mensen te redden en erger te voorkomen. Maar ze toont ook hoe de Sovjetautoriteiten probeerden de ware oorzaken van de ramp te verdoezelen en hoe één man bleef vechten om ze aan het licht te brengen.

Centraal in het verhaal staan drie hoofdpersonages. Valery Legasov (Jared Harris) is een toonaangevende kernfysicus die als een van de eersten de omvang van de kernramp beseft. Boris Shcherbina (Stellan Skarsgård), vicepremier van de Sovjet-Unie, krijgt van het Kremlin de opdracht de nucleaire crisis in Tsjernobyl onder controle te krijgen. Ulana Khomyuk (Emily Watson) is een kernfysica die koste wat het kost het mysterie rond het ongeluk wil ontrafelen. In de eerste uren na de ramp is de omvang ervan nog niet duidelijk, waardoor medewerkers van de kerncentrale en de hulpdiensten aan grote gevaren worden blootgesteld.

Doorheen de reeks probeert het trio Legasov, Shcherbina en Khomyuk de waarheid over de ramp te achterhalen. Ondertussen worden alle inwoners van de nabije stad Pripyat en de omliggende gebieden geëvacueerd. Decennia later kunnen zij nog steeds niet terugkeren naar het besmette gebied, en de gevolgen van de kernramp voor alle betrokkenen zijn ongezien.

Paul Ritter speelt de rol van Anatoly Dyatlov, een ingenieur die door een fout gelopen veiligheidstest mee aan de basis lag van de ramp. Adam Nagaitis is Vasily Ignatenko, een brandweerman die als een van de eersten ter plekke was. Jessie Buckley speelt zijn vrouw Lyudmilla Ignatenko. Adrian Rawlins is hoofdingenieur Nikolai Fomin en Con O’Neill is Viktor Bryukhanov, manager van de nucleaire site.

Scenarist Craig Mazin baseerde zich onder meer op de getuigenissen van de inwoners van Pripyat (de nu verlaten spookstad nabij Tsjernobyl), zoals die werden opgetekend door de Wit-Russische Nobelprijswinnares Svetlana Alexievich in haar boek ‘Voices from Chernobyl’. De meeste personages zijn gebaseerd op historische figuren. Alleen wetenschapster Ulana Khomyuk (vertolkt door Emily Watson) is een samenstelling van verschillende figuren.

De reeks werd grotendeels opgenomen in Litouwen, onder meer in Fabijonišk?s, een stadswijk van Vilnius die nog helemaal de authentieke sfeer uitademt van grauwe Sovjet-wijken. De wijk werd gebruikt om het Oekraïense stadje Pripyat te portretteren. De niet meer gebruikte kerncentrale van Ignalina, eveneens in Litouwen, is van hetzelfde type van die van Tsjernobyl en kon dus perfect als plaats van de ramp fungeren.

De reeks wordt alom geprezen om haar intense vertolkingen, de realistische en accurate sfeerschepping en algemene productiekwaliteiten, maar vooral ook om de ontmaskering van de manier waarop de overheden de waarheid probeerden te verhullen. Recensenten zien daarin parallellen met de hedendaagse problematiek van ‘fake news’.