Joachim Pohlmann, Weesland

Uitg. Borgerhoff & Lamberigts 2022

https://www.langzullenwelezen.be/nieuws/joachim-pohlmann-over-zijn-roman-weesland

Een beklijvend gecomponeerd verhaal met interessante beschouwingen van en voor oude mensen, zo noodzakelijk voor jongeren in wankele tijden van virale pestilentie en politieke onzekerheden. 

13. Ouder worden heeft ook voordelen: het vlakt herinneringen uit. Ze zijn er nog, maar ze verliezen hun  intensiteit.

25. Een mens moet een doel hebben. Een onbepaald leven is een weggesmeten leven. Nestelen in aangenaamheid maakt het lichaam week en papperig en de geest afgevlakt en ongeïnspireerd. Versterven kweekt ambitie, bederven kweekt gemakzucht. Al besef ik dat weinig mensen er nog zo over denken. De wereld met zijn strikte maar duidelijke moraal die het leven eenvoudig maakte en die in mijn jeugdige ogen eeuwig leek, is verdwenen.

36. Een leider maakt zichzelf. Zoals een beeldhouwer met hard labeur een vorm wringt uit marmer , zo beitel je uit jaren van bittere nederlagen, vernederende tegenslagen, hard bevochten overwinningen en onverwachte successen het leiderschap. Een leider leert te lachen wanneer de tranen over zijn wangen lopen, weet zijn vreugde te bedekken met medeleven als zijn tegenstander het onderspit delft en laat bij dreigend onheil zien dat hij niet alleen een fatsoenlijk mens is, maar ook de kracht bezit om terug te slaan. Wat de massa ziet, is wie de leider gecreëerd heeft. Zij zien wie ze willen zien, niet wie hij is.

39. De werkelijke basis van macht is angst. Om zich te verlossen van angst is een burger bereid zijn vrijheid af te staan in ruil voor lijfsbehoud. Hoe groter de angst, hoe meer vrijheid die burger bereid is af te staan, tot hij uiteindelijk niet meer is dan een lijfeigene van een potentaat.

67. In het legioen heb ik geleerd hoe te sterven. Als je niet wil sterven als een lafaard, zal je moeten leven als een held. Al zijn begrippen als lafheid en moed zinledig geworden in deze tijd. Het is enkel door beproeving dat ze betekenis krijgen. Europeanen weten niet meer wat ellende en ontbering met een mens doen. Zij kennen de kwellende noodzaak tot lafheid niet meer, nog de verdrukkende plicht tot moed. Jij hebt ze gezien; de helden en de lafaards voor jou konden ze zich niet verbergen, en jij weet dat het meestal niets meer is dan louter toeval dat de één van de ander onderscheidt.

81.Het enige wat ik had, waren mijn herinneringen. Niets is leugenachtiger dan je eigen, door tijd en wenselijkheid gecorrumpeerde herinneringen. Maar in mijn gedachten is dit de bibliotheek zoals die er uit gezien moet hebben. En dat is nu mijn werkelijkheid.

82. Het zwijgen van Thomas More was een daad van moed die hem op het schavot bracht.  Lafheid kent eveneens vele gedaanten. Een daarvan is politiek.

101. Een mens kan zich enkel rekenschap geven van wat hij heeft gedaan en deemoedig zijn over wat hij had moeten doen. Ik heb veel om deemoedig over te zijn.

138. Ik kan alleen bogen op mijn ervaring en deze heeft mij geleerd dat een burger die uit angst zijn vrijheid afstaat misschien wel zijn vel redt, maar zelden zijn vrijheid terug ziet. Vrijheid is ons niet door de natuur gegeven, ze wordt veroverd en weer verloren.”